De boer op: ‘Dankzij de melkrobot ben ik nog boer’

In het drieluik verhalen onder de titel ‘De boer op’ lopen we een dag mee met veearts Bernd Hietberg uit Beilen in Drenthe. Dit is deel 3: op bezoek bij melkveehouder Gerrit Tekelenburg, die kan blijven boeren dankzij een melkrobot.

Als veearts Bernd Hietberg van dierenartsenpraktijk Beilen de koeienstal van veehouder Gerrit Tekelenburg inloopt, ontbreekt de boer. Die zal wel ergens in het weiland de drachtige koeien aan het verzorgen zijn, zegt de veearts.  Bernd komt vandaag naar het veebedrijf voor één specifieke koe. Ze ligt met een paar andere koeien en kalfjes apart in de strostal. Hij wil controleren hoe het met haar gaat, want de dag ervoor beviel de koe via een keizersnee van een kalfje.

Controle van de keizersnee

“De keizersnee was nodig, het jong bleek te groot,” zegt Hietberg, als hij de koe met een aanmoedigde tik omhoog helpt. Als de koe eenmaal staat, neemt hij goed de tijd om naar de hechtingen bij haar buik te kijken. “De wond ziet er schoon uit, ze beweegt goed en kijkt helder,” zegt de veearts. Als ze goed herstelt is, kan ze na een paar dagen weer terug bij de andere koeien in de stal.

Nog even apart melken/ anders melken?

Boer Tekelenburg blijkt inderdaad de drachtige koeien, die ‘met verlof zijn’, in het weiland te voeren. Een van de koeien daar is wat moeilijk ter been en krijgt extra zorg en drinken. In vertrouwde boerenoverall komt hij met een lach de veearts tegemoet. Ook de koeien die net bevallen zijn, krijgen een speciale behandeling. Ze verblijven samen met de koeien, die extra zorg nodig hebben, in een groot strohok. Twee keer per dag helpt Tekelenburg hen naar de melkrobot om te melken. De andere koeien lopen er op eigen houtje heen.

Zonder melkrobot weet ik niet of ik nog dit beroep had kunnen uitoefenen

De keuze voor een melkrobot

De Drentse boer melkte de koeien vroeger nog met een reguliere melkmachine, waarmee een boer zelf twee keer per dag een rubber of siliconen vacuümbekertje op de spenen van de uier zet om de melk op te vangen. Maar deze methode werkte voor Tekelenburg niet meer, hij kampt met rugklachten. De melkrobots bleken een uitkomst. “Die zijn echt een aanwinst. Als die niet waren uitgevonden, weet ik niet of ik nog dit beroep had kunnen uitoefenen. Nu kan ik boer blijven,” zegt de boer fiers.

Melkrobot: automatisch melksysteem

De melkrobot is een automatisch melksysteem, die het melken voor de boer uit handen neem. Bij één van de melkrobots in de stal staat een koe geduldig te wachten tot haar uiers zijn geleegd. Een ander staat in de rij. “Tijdens het melken krijgen ze nog wat brokjes, het is een smakelijke versnapering, die helpt om te ontspannen. Voor koeien een reden om regelmatig even langs te komen,” lacht de boer over de animo.

Koeien bepalen tijdstip van melken

Het melken duurt ongeveer zeven minuten en gaat vanzelf. Eerst maakt de robot de uiers van de koe schoon. Daarna zoekt een sensor naar de eerste twee spenen om de melkbekers te plaatsen. Vanwege de automatisering kunnen de koeien zelf bepalen wanneer ze gemolken willen worden. Ze kunnen zo’n vier tot vijf keer per dag bij de robot terecht. De melk gaat richting een grote opslagtank waar de boer maximaal 16.000 liter in kan opslaan. De melk wordt daarin direct gekoeld tot 4 graden zodat alle smaak, kwaliteit en voedingswaarde behouden blijft.

Het blijft belangrijk om de koeien te blijven checken

Voor en nadelen van monitoring

De robot registreert onder meer hoe vaak een koe komt, wat haar temperatuur is en hoe hoog het vet en eiwitgehalte in de melk is. De goede monitoring is zowel een voordeel als een nadeel, volgens veearts Hietberg. Soms vallen gebreken of ziekten bij een koe door het systeem minder snel op. Hietberg: “Als de koe niet naar de robot gaat, dan registreert de robot dat, maar daar gaat dan wel een aantal dagen overheen. Het is dus belangrijk als boer om de koeien te blijven checken.”

Koe actief blijven voor melkrobot

De koeien van Tekelenburg blijven op stal. Als de koeien gemolken willen, hoeven ze dus niet ver te lopen. Volgens de boer is zijn grasland, dichtbij het riviertje de Beilerstroom, te nat om de koeien te weiden, de beesten trappen het na een kleine regenbui direct tot modder. Ook kan hij, nu de beesten binnenstaan, beter de optimale voeding bepalen die ze krijgen. De kwaliteit van het gras verschilt namelijk gedurende het jaar. En als de koe teveel krachtvoer meel, brokjes of suikers eet, dan is het risico dat ze lui wordt, volgens de veearts. “Die heeft dan geen zin meer om naar de melkrobot te lopen.”

Het gebruik van een melkrobot onder boeren neemt toe, weet Hietberg. Het succes van dit melksysteem hangt af van de motivatie van de koeien, benadrukt hij. “Een koe die gebalanceerd eet, en veel herkauwd, is actief en heeft zin om naar de robot te lopen. En hoe gezonder de koe, hoe groter die kans.” Voor Tekelenburg betekende het succes van het systeem ook dat hij kon doen waar hij gelukkig van wordt: blijven boeren.