De 3 r’s van rust, reinheid en regelmaat zorgen voor gezonde koeien. Dit ontdekte Ingrid van Dixhoorn, onderzoeker bij Wageningen Livestock Research onlangs. Koeien met een gelijkmatig dag- en nachtritme die op gezette tijden eten en rusten, zijn gezonder dan koeien die dit niet doen.
De 3 r’s: waarheid voor gezonde koeien
Optimale gezondheid
Rust, reinheid en regelmaat worden al decennialang bestempeld tot de drie sleutelfactoren om een optimale gezondheid op te bouwen. Maar wat voor mensen geldt, blijkt dus nu ook voor dieren – koeien, in dit geval – te gelden.
Melk geven
Onderzoeker Van Dixhoorn zocht in haar studie via sensoren naar tekenen van verhoogde kwetsbaarheid bij koeien die net een kalf hadden gekregen. Er verandert dan veel in de koe. Haar hormoonhuishouding wijzigt, ze gaat melk geven, haar dieet wordt aangepast en ze verhuist naar een andere plek in de stal met meer koeien. Al die veranderingen beïnvloeden de weerstand van de koe. Hierdoor kunnen klachten optreden als uier- of baarmoederontsteking of een lage energiebalans.
Gezonde koeien
Van Dixhoorn heeft nu twee signalen gekregen van deze weerbaarheid. In de periode rond afkalven moeten de koeien veel eten om hun energie op peil te houden. De koeien die vóór afkalven goed eten én een vast voerritme hebben zijn na afkalven het gezondst. Dit geldt ook voor koeien met een constant dag-nacht-ritme. Koeien die vóór afkalven onrustig zijn met een variabel ritme hebben na afkalven vaker iets onder de leden.
Gezond eten, gezonde koeien
Gezonde koeien kunnen ziek worden van allerlei externe factoren. Denk aan infectieziekten, slecht stalklimaat, voer met weinig voedingswaarde en een hoge stalbezetting. Met name eten speelt een grote rol. Zo schreven we onlangs nog dat koeien een zeer belangrijke rol spelen bij het tegengaan van voedselverspilling. Ze eten voedsel op dat anders zou worden weggegooid. Kringlooplandbouw heet dat.
Stress in de stal
Maar het is dus niet altijd koek en ei op de boerderij. Een hoge stalbezetting kan bijvoorbeeld leiden tot competitie en stress onder koeien. Volgens Van Dixhoorn is daar al veel welzijnsonderzoek naar gedaan. Maar naast die draaglast doet zij nu onderzoek naar de draagkracht van het dier zelf, die onder meer wordt bepaald door genetica. Waarom wordt het ene dier ziek onder gelijke omstandigheden en het andere niet?
