Op weg naar een toekomstbestendige melkveesector kan de vraaggestuurde keten een belangrijke bijdrage leveren. Bij zo’n keten wordt er niet zoveel zuivel geproduceerd als dat er gemaakt kan worden, maar kijkt men waar jij als consument behoefte aan hebt. Zo krijgen boeren en ketenpartners een eerlijkere prijs, en produceren ze niet meer dan nodig is.
Dit kan een vraaggestuurde keten opleveren
Wat is een vraaggestuurde keten?
Om uit te leggen wat een vraaggestuurde keten is, moet je eerst weten wat een (productie)keten is. Een productieketen is een serie tussenstations die een product moet passeren om van de eerste maker naar de consument te komen. Elk station voegt een stukje waarde aan het product toe. Een voorbeeld: melk gaat bijvoorbeeld via de boer, de melktransporteur, de melkverwerker, de verpakker, het transport naar het verkooppunt en het verkooppunt naar de klant.
Zo’n keten kan grofweg op basis van twee uitgangspunten worden aangestuurd:
- Hoeveel kunnen we produceren?
- Hoeveel behoefte is er aan ons product?
Die tweede vraag gaat in op de wensen van de consument. Een productieketen die vanuit die vraag wordt aangestuurd, is een vraaggestuurde keten.
De gevolgen van een vraaggestuurde keten
Zo’n keten heeft een aantal zaken tot gevolg. Ten eerste worden producten een stukje duurder. Er wordt immers meer maatwerk geleverd, en dat kost geld. Wel zorgt een vraaggestuurde keten voor meer keus: je moet jezelf als producent onderscheiden, en dat kan bijvoorbeeld door middel van keurmerken. Biologische- en weidemelk zijn goede voorbeelden van vraaggestuurd produceren.
Kansen voor iedereen
Een vraaggestuurde keten levert nieuwe kansen op. Voor de consument, winkeliers en de boer. Doordat een vraaggestuurde keten voor meer transparantie zorgt, kan de consument een beter afgewogen keuze maken. De winkelier kan op haar beurt meer producten bieden, die daarnaast meestal voor een hogere prijs worden verkocht dan de reguliere producten. Deze extra inkomsten zijn ook gunstig voor de boer, die een eerlijkere prijs voor zijn of haar product ontvangt.
Hoe korter de keten, hoe makkelijker
Hoe dichter de consument bij de producent komt, hoe beter een vraaggestuurde keten werkt. Of, simpeler gezegd: hoe korter de keten, hoe makkelijker. In zo’n korte keten ziet de producent namelijk precies wat wel en wat niet goed verkoopt, en kan daar de productie makkelijk op aanpassen. Een boer met een eigen boerderijwinkel is een bekend voorbeeld van een korte keten. Toch zijn er ook korte ketens op grotere schaal. Zo verkopen supermarkten Picnic en Lidl eigen eieren, en heeft Boni eigen runderen.
