Waarom loeien koeien? Alles over de taal van melkkoeien

Leonie Cornips deed onderzoek

Of een koe nu kort of lang loeit, voor een leek klinkt het allemaal hetzelfde. Maar Leonie Cornips weet wel beter. Maandenlang zat ze op een krukje in koeienstallen en bij weilanden, om het geloei én gedrag van koeien te bestuderen. Cornips is bijzonder hoogleraar taalcultuur aan de Universiteit Maastricht en als taalonderzoeker verbonden aan het Meertens Instituut in Amsterdam. Een vraag die haar bezighoudt is: hebben koeien ook een taal?

Koeien ‘praten’ door lang of kort te loeien

Cornips ontdekte dat koeien mensen begroeten die hun stal binnenlopen, door kort en zacht te loeien. Ook als ze honger hebben laten ze dat duidelijk blijken: dan loeien ze lang. Als koeien samen eten, gedragen ze zich allemaal hetzelfde. Daarmee stralen ze het kuddegevoel uit. En als de boer een koe apart zet om haar hoeven te kappen, dan loeit ze naar de andere koeien in de stal. Zo laat de koe weten dat zij zich op dat moment alleen voelt.

Koeien hebben ook een eigen stemgeluid

Koeien communiceren onderling dus op vergelijkbare manier als wij. Een Australische studie toont aan dat koeien allemaal een eigen ‘stem’ hebben. Dat herkenbare loeigeluid behouden ze hun hele leven. Door met elkaar te ‘praten’, laten ze aan elkaar weten hoe ze zich voelen: boos, opgewonden of angstig. Boeren vinden de gezondheid van hun koeien heel belangrijk. Door de betekenis van koeiengeluiden te herkennen, kunnen zij de dieren beter begrijpen.

Melkveehouders kennen de taal van de koeien

Cornips maakte zelfs een ‘koeientaalquiz’: raad de betekenis van de koeiengeluiden. Bijna 1.500 deelnemers vulden de quiz in, waaronder 306 melkveehouders. De meest herkenbare geluiden waren: de koe groet de boer, de koe moet gemolken worden en de koe likt haar pasgeboren kalf. De geluiden zijn grotendeels afkomstig van twee Duitse onderzoekers die – met een microfoon aan een hengel – 688 ‘boe’s’ van 39 koeien in dezelfde stal opnamen.

Waarom loeien koeien? Altijd met een reden

Het onderzoek naar de taal van melkkoeien, inclusief de koeientaalquiz, heeft iets grappigs. Maar de uitkomsten zijn heel waardevol: het leert ons veel over het gedrag en de intelligentie van koeien, en dat het echt iets betekent als een dier iets zegt. Koeien zijn sociale dieren en… geen boe is hetzelfde!