Onderzoek: in welke landen staan koeien veel in de wei?

Weidegang in Europa: grote verschillen

Het gaat niet goed met de weidegang in Europa, zo onderzochten wetenschappers uit Nederland, Ierland en Duitsland in 2020. Met de weidegang bedoelen we het laten grazen van koeien in de wei. De conclusie: sinds deze eeuw komen koeien steeds minder buiten. Deze trend lijkt zich ook de komende jaren voort te zetten. En dat is zorgelijk, want een koe in de wei kan beter haar natuurlijke gedrag vertonen en is minder snel ziek.

Koe in Ierland het langst in de wei

Tussen de landen zitten grote verschillen. Eerst het goede nieuws. Voor landen in West-Europa, dus Ierland en het Verenigd Koninkrijk, is de weidegang de norm. Vooral in Ierland is het weidegang-percentage hoog, in 2019 tot wel 100 procent! Dat betekent dat zo’n beetje alle Ierse koeien de buitenlucht zien. Daarbij is het graasseizoen ook lang, van ongeveer acht tot maximaal elf maanden.

In Zweden koeien verplicht naar buiten

Noorwegen, Zweden en Finland hebben in de wet vastgelegd dat koeien voor een bepaalde periode de wei in moeten. Zweden heeft op dit gebied de ‘strengste’ wetgeving: alle koeien moeten naar buiten. In het noorden van dit land geldt een periode van minimaal zes weken. Maar in het zuiden, waar het een stuk warmer is, staan de koeien minimaal vier maanden verplicht buiten. Overigens hoeven de koeien niet te grazen, simpel ‘buiten staan’ is voldoende.

Koeien in Zuid- en Oost-Europa weinig naar buiten

Helaas liet het onderzoek ook minder fijne resultaten zien. In Zuid- en Oost-Europa voelen heel weinig koeien hun poten in het gras. En dat worden er ook nog steeds minder. In Griekenland kwam in 2019 maar 10 procent van de koeien in de wei, in Hongarije was dit zelfs maar 5 procent. In Zuid-Europa heeft dit vooral te maken met het klimaat. Door de warme en droge zomers groeit er maar weinig gras, waardoor veel vee op stal blijft.

Beweiding loopt in Centraal-Europa terug

Ook in Centraal-Europa is een daling zichtbaar, bijvoorbeeld voor koeien uit Denemarken, België en Duitsland. Een van de redenen is de gegroeide veestapel. Sommige boeren hebben niet genoeg land om de koeien naar buiten te laten. Ook in ons land zette sinds de eeuwwisseling een daling in. Met als dieptepunt 2016: nog maar 65 procent van de koeien zagen de buitenlucht.

Nederland in actie: koe vaker in de wei

De daling was Nederland een doorn in het oog, want koeien horen in de Nederlandse wei. In 2012 zetten tientallen partijen, waaronder de NZO, hun handtekening onder het Convenant Weidegang. Met als doel: meer koeien naar buiten. Ook kunnen boeren een weidecoach inschakelen om hun koeien weer in de wei te laten. Als consument kun je ook helpen door zuivel te kopen met een keurmerk. En door voorzichtig te zijn met zwerfafval in de buurt van weides. Per jaar overlijden naar schatting maar liefst 4000 koeien aan de gevolgen van zwerfafval.

Recordaantal koeien naar buiten

Dankzij subsidies en initiatieven gaan de afgelopen jaren weer meer koeien naar buiten. Met in 2020 zelfs een record: op 84 procent van de boerderijen gaan de koeien naar buiten, waarvan 77,5 het predicaat ‘volledige weidegang’ heeft. In Nederland spreken we van ‘volledige weidegang’ als koeien tenminste 120 dagen elke dag zes uur per dag naar buiten kunnen. Op naar de 100 procent!