Er is een nieuw poeder ontwikkeld dat de methaanuitstoot van Nederlandse koeien kan terugdringen. Een kwart theelepeltje is al genoeg om koeien milieuvriendelijker te laten ademen. Klimaatwetenschappers zijn enthousiast. Het kabinet wil via aangepast veevoer ook de stikstofcrisis aanpakken.
Methaan en stikstof te lijf met poeder in koeienvoer
Klimaatvriendelijke koeienadem
Koeien eten gras en zetten dat om in melk. Daar zijn we natuurlijk heel blij mee, maar bij het verteren van dat gras zorgen ze ook voor methaanuitstoot. Methaan is een broeikasgas dat koeien uitstoten via hun mest en door het laten van boeren en scheten. Nu is er dus een middel dat koeienadem klimaatvriendelijker kan maken. Tien jaar heeft chemiebedrijf DSM erover gedaan om het witte poedertje voor voer te ontwikkelen, Bovaer. Het maakt het enzym dat zorgt voor de vorming van methaangassen onschadelijk. Ook stikstof wordt binnenkort aangepakt via veevoer.
30 procent minder methaan
En zo veel is er niet van nodig voor het gewenste effect: elke dag een kwart theelepeltje per koe in het voer zorgt al voor een vermindering van gemiddeld dertig procent methaanuitstoot, volgens het bedrijf. In Nederland is dat iets minder: hier kan het middel zorgen voor ongeveer twintig procent minder methaanuitstoot per koe. Dit heeft ermee te maken dat Nederlandse koeien vezelrijk gras eten, wat de werking vermindert.
FrieslandCampina eerste bedrijf in Europa
Het middel werd in maart 2022 goedgekeurd voor gebruik in Europa. FrieslandCampina is het eerste bedrijf in Europa dat de methaanremmers zal gebruiken bij hun koeien. Zo’n 200 melkveebedrijven van FrieslandCampina doen mee aan de pilot. Als de pilot goed verloopt, wordt het gebruik van Bovaer in 2023 opgeschaald.
Kleine aanpassing, groot effect
Hoe het middel precies werkt? Heel simpel: de werkzame stof in het poeder hindert het enzym (eiwit) dat zorgt voor methaanproductie in de pens van de koe. Het poeder werkt direct nadat de koeien het hebben ingenomen en wordt veilig afgebroken door de spijsvertering. Een kleine aanpassing dus, met een groot effect. Melkveehouders hoeven er niet hun hele bedrijfsvoering voor om te gooien.
Melkkwaliteit blijft hetzelfde
Of het poeder ook van invloed is op de melk van de koeien? Gelukkig niet: de melkkwaliteit blijft hetzelfde, net als de mest. Het is nog wel even de vraag wat het middel gaat kosten en wat voor invloed dat heeft op de melkprijs. Op dit moment worden er proeven mee gedaan bij de Dairy Campus in Leeuwarden. Op diezelfde campus wordt er ook geëxperimenteerd met zeewier in koeienvoer. Ook dat blijkt een effectieve manier om de methaanuitstoot te verlagen.
Klimaatwetenschappers enthousiast
Het nieuwe poeder is enthousiast ontvangen door klimaatwetenschappers. Want een afname van twintig of dertig procent methaanuitstoot door koeien, dat is flink wat. In het Klimaatakkoord maakten politieke partijen afspraken over het naar beneden brengen van de methaanuitstoot in de melkveesector. Als Nederlandse melkveehouders het poedertje gaan gebruiken, ziet het er naar uit dat die afspraken gehaald worden.
Methaan en stikstof terugdringen met voer
Het kabinet wil ook de stikstofuitstoot via voer in de veehouderij verminderen. Dit kan door de hoeveelheid eiwit te verlagen. In veevoer zit stikstof in de vorm van eiwit dat dieren gebruiken voor de productie van vlees, melk en eieren. Als het voer meer eiwit bevat dan het dier nodig heeft leidt deze overmaat tot extra uitscheiding van niet benut stikstof via de mest en de urine. Door de hoeveel eiwit te verminderen in het voer kan de stikstofuitscheiding worden verlaagd en daarmee de uitstoot van stikstof naar het milieu, onder andere in de vorm van ammoniak.
