De melk die we in de supermarkt kopen, wordt in de fabriek kort verhit. Op deze manier worden schadelijke bacteriën gedood. De meest gebruikte manier van het verhitten van melk is pasteuriseren. Ben je benieuwd naar de werkwijze, geschiedenis en laatste ontwikkelingen op het gebied van pasteuriseren? Lees dan even verder.
Melk pasteuriseren, wat betekent dat precies?
Hoe werkt pasteuriseren?
Het pasteuriseren van melk vindt plaats in de melkfabriek. Met grote vrachtwagens wordt de rauwe melk bij de boerderijen opgehaald, waarna het in de fabriek in grote tanks terecht komt. Daar wordt de melk voor een periode van minstens 15 seconden verhit tot een temperatuur van 72 graden Celsius. Door de verhitting neemt het aantal ziekteverwekkers enorm af. Deze ziekteverwekkers zijn bijvoorbeeld bacteriën die tuberculose of Q-koorts kunnen veroorzaken. Na het pasteuriseren kan de melk -mits gekoeld en ongeopend- ongeveer twee tot drie weken bewaard worden.
Bij pasteuriseren wordt melk minstens 15 seconden verhit tot een temperatuur van 72 graden Celsius
De uitvinder: Louis Pasteur
Het pasteuriseren van melk gebeurt al een hele tijd. De uitvinder, Fransman Louis Pasteur, voerde de eerste pasteurisatie al uit in 1852. Deze Franse scheikundige en bioloog maakte het door zijn vinding mogelijk dat we sindsdien op een veilige manier van allerlei producten kunnen genieten, zonder bang te zijn ziek te worden.
Sinds 1886 toegepast bij melk
Pas in 1886, 36 jaar na de eerste test, werd de techniek voor het eerst op melk toegepast, door de Duitser Franz von Soxleth. Sindsdien zijn er twee bekende methodes van pasteuriseren: een relatief lange verwarmingstijd met niet veel warmte en een kortere tijd met veel meer warmte. De eerste methode staat hierboven beschreven, bij de tweede methode wordt de melk voor een periode van minstens 2 seconden verhit tot een temperatuur van 138 graden Celsius.
Ook kalfjes minder vaak ziek dankzij techniek
Vandaag de dag is gepasteuriseerde melk niet meer iets voor alleen mensen. Op grote melkveebedrijven wordt de melk steeds vaker aan kalveren gevoerd. Dit komt omdat kalfjes, net als mensen, minder snel ziek worden van gepasteuriseerde melk. Uit Spaans onderzoek bleek dat 10,5% van de kalfjes ziek werd met rauwe melk, en 6,5% van de kalfjes stierven. Met gepasteuriseerde melk daalden deze percentages aanzienlijk: slechts 5,2% van de kalveren werden ziek, 2,8% overleed.
Bij het pasteuriseren op boerderijen moet er wel op gelet worden dat de melk na verhitting weer goed gekoeld wordt. Als de melk warm blijft, creëer je juist ideale omgeving voor schadelijke bacteriën.
Andere manieren om melk houdbaar te maken
Naast pasteuriseren zijn er nog meer methodes om melk langer houdbaar te krijgen. Zo kun je melk natuurlijk gewoon koken, al wordt dit in de fabriek eigenlijk niet gedaan. Een methode die vaker voorkomt is sterilisatie. Hier wordt de melk verhit op 120 graden Celsius, zodat alle bacteriën verdwijnen. Door sterilisatie verandert de smaak van de melk. Hierdoor wordt er vaker voor pasteuriseren gekozen.
