Melk en kanker: wat zegt de wetenschap?

Melk en de kans op darmkanker

Melk lijkt een beschermend effect te hebben bij darmkanker. Dit komt vooral door het calcium in zuivel. Calcium bindt in de darm stoffen die schadelijk kunnen zijn voor de darmwand. Daardoor is de kans kleiner dat daar iets misgaat, zoals het ontstaan van tumoren.

Dat blijkt uit grootschalige onderzoeken. In een overzicht van tientallen internationale studies zagen onderzoekers dat mensen die regelmatig melk of yoghurt gebruiken, minder vaak darmkanker krijgen (bron: Barrubés et al., 2019). Een andere studie keek naar voorlopers van darmkanker, zoals poliepen, en kwam tot een vergelijkbare conclusie (bron: Guo et al., 2021).

Ook de Wereld Kanker Onderzoek Fonds (WCRF), een internationaal onderzoeksinstituut op het gebied van voeding en kanker, bevestigt dit beeld: melk verlaagt waarschijnlijk het risico op darmkanker (bron: WCRF, 2018).

Bij andere vormen van kanker ligt het ingewikkelder

Prostaatkanker en zuivel: nog onduidelijk

Bij prostaatkanker is het beeld minder eenduidig. Sommige studies suggereren een licht verhoogd risico bij hoge zuivelconsumptie, maar andere onderzoeken vinden geen verband. Volgens wetenschappers is nog onduidelijk wat hierbij een rol speelt. Mogelijk zijn hormoonachtige stoffen in melk betrokken, maar dat is nog niet bewezen. (bron: López-Plaza et al., 2019).

Borstkanker: verdeeld beeld

Ook voor borstkanker zijn de resultaten wisselend. Sommige onderzoeken wijzen op een beschermend effect van yoghurt, andere vinden geen verschil. Volgens het Voedingscentrum is er op dit moment onvoldoende bewijs om een duidelijke conclusie te trekken. (bron: Voedingscentrum, 2023).

Invloed van melk op jonge leeftijd

Sommige mensen vragen zich af of melkgebruik op jonge leeftijd invloed heeft op het risico op kanker later in het leven. Een internationale studie vond geen duidelijke verbanden, behalve een mogelijk, maar zwak, verband met prostaatkanker. Meer onderzoek is nodig om dit goed te kunnen beoordelen. (bron: Gil et al., 2022).

Wat betekent dit voor je dagelijkse keuzes?

Als het gaat om darmkanker, lijkt melk een beschermende rol te spelen. Voor andere kankersoorten is het beeld minder duidelijk. Er is op dit moment geen reden om melk af te raden, en zeker niet als onderdeel van een gezond voedingspatroon.

Belangrijker nog is het totale plaatje. Overgewicht, alcohol, roken en te weinig vezels vergroten het risico op kanker. Daar is overtuigend bewijs voor. Ellen Kampman vergelijkt gezonde voeding daarom met een autogordel: het biedt geen garantie, maar verkleint de kans op ernstige schade.

Voedingscentrum: 2 tot 3 porties zuivel per dag

Melk is geen wondermiddel, maar kan wél bijdragen aan een gezonde leefstijl. Zeker als je kiest voor halfvolle of magere varianten, en het combineert met voldoende groente, fruit en volkorenproducten. Het Voedingscentrum raadt aan om dagelijks 2 tot 3 porties zuivel te nemen. Daarmee krijg je belangrijke voedingsstoffen binnen, zoals calcium en eiwitten – en verklein je mogelijk de kans op darmkanker.

Wil je meer weten over voeding en gezondheid? Op de websites van het Voedingscentrum en het Wereld Kanker Onderzoek Fonds vind je betrouwbare en actuele informatie. Zo kun je zelf goed onderbouwde keuzes maken.