Lactose-intolerant, wat nu?

Je kunt prima leven zonder lactose, toch raadt Professor Vonk af om melk en zuivel zonder goede reden te laten staan. Zelfs als je last hebt van lactose-intolerantie. “Er zitten belangrijke voedingstoffen in zuivel zoals eiwitten en vitamines. Die stoffen heeft je lichaam wel nodig. Daarom is het belangrijk om te weten hoeveel lactose je kunt verdragen. Zo voorkom je onnodige dieetrestricties.”

Lactose tijdelijk vermijden

Bij klachten raden huisartsen patiënten aan om producten met lactose een tijdje niet te gebruiken. “Als de klachten verdwijnen, moet je daarna weer voorzichtig lactose in kleine porties gaan gebruiken, bij voorkeur na een maaltijd”, vertelt Vonk. “Zo kom je erachter hoeveel lactose je kunt verdragen. Dat is voor iedereen anders. Het komt zelden voor dat iemand helemaal geen lactose kan verdragen.”

Niet alle antwoorden

Er is veel wetenschappelijk onderzoek gedaan naar lactose-intolerantie. Ook door Vonk zelf. “We weten vrij veel over dit onderwerp, maar helaas net niet voldoende om een antwoord te geven op alle vragen van patiënten.”

Tussen de oren

Zo kan de oorzaak van lactose-intolerantie ook tussen de oren zitten. “Wat je gelooft of wat je ziet heeft invloed op de werking van je maag en darmen. Als je bijvoorbeeld eerst naar een vies plaatje kijkt en vervolgens een bord eten moet opeten, kan je lichaam gaan protesteren omdat je onbewust denkt dat het eten schadelijk voor je is. Dan kun misselijk worden of diarree krijgen om dat voedsel zo snel mogelijk kwijt te raken.”

Evenveel klachten

Hetzelfde kan gebeuren bij proeven naar lactose-intolerantie.  “Daarin geven we een groep proefpersonen lactose of een placebo”, legt Vonk uit. “Voor de zekerheid laat ik dan altijd van te voren even zien waar het toilet is, mocht er iemand plots klachten krijgen. Die informatie heeft invloed op het resultaat van het onderzoek. Van beide groepen gaan namelijk evenveel mensen naar het toilet met klachten. Dat heeft dus niets met lactose te maken. Lactose-intolerantie is dus ook iets wat ik daarvoor gevoelige mensen kan aanpraten.”

Melk ‘leren’ drinken

Bovendien lijkt het erop dat sommige mensen met lactose-intolerantie melk kunnen ‘leren’ drinken. “Ik zie dat bij Chinese studenten die hier in Nederland studeren”, vertelt Vonk. “Ze zijn niet gewend melk te drinken en krijgen in eerste instantie klachten. Als ze een tijdje het Nederlandse voedingspatroon met zuivel aanhouden, nemen die klachten af. Ik denk dat de bacteriën in hun dikke darm na verloop van tijd steeds beter in staat zijn om de lactose te verwerken.”

Zuivel zonder lactose

Er is ook zuivel waar geen of bijna geen lactose in zit, zoals lactosevrije melk. Harde Nederlandse kaas bevat bijvoorbeeld bijna geen lactose. De meeste mensen die lactose-intolerant zijn, kunnen dit zonder problemen eten. Ook in roomboter zit maar weinig lactose. Zure melkproducten, zoals yoghurt en kwark zijn meestal beter verteerbaar voor mensen met lactose-intolerantie. Hier zitten namelijk ‘gezonde’ bacteriën in die de lactose al voor een groot deel hebben afgebroken.