Kalfje weg bij de koe, hoe zit dat nu echt?

In de melkveehouderij is het gebruikelijk om het kalfje weg te halen bij de moederkoe. Voor veel mensen voelt dat niet goed aan. Maar volgens melkveehouders is dat juist beter voor het kalfje en de koe. Waarom? We zetten de feiten op een rij.

kalf bij de koe

Elk jaar een kalfje voor melkproductie

In de melkveehouderij is het gebruikelijk dat een koe elk jaar een kalfje krijgt. Zo blijft de melkproductie op gang en kan een boer melk blijven leveren aan de fabriek en blijft hij genoeg geld verdienen om rond te komen. Dit is niet nieuw. In de melkveehouderij over de hele wereld werkt het al heel lang zo. Ook bij biologische boeren. En het is ook een jarenlang gebruik geweest om het kalfje al binnen een dag weg te halen bij de koe.

‘Kalfje weg bij de koe? Onmenselijk’

Dat gebruik roept bij veel mensen heftige emoties op. En als je er even over nadenkt, dan lijkt het ook echt heftig. Na één dag wordt een kind al weggehaald bij de moeder. Dat is onmenselijk. En dat klopt. Het is niet zoals het bij ons mensen gaat. En ook bij de voorouders van moderne melkkoeien, bij wilde runderen die vrij over de steppe trokken, ging het er heel anders aan toe.

Kalfje daarom langer bij koe?

Het klinkt dus heel logisch om kalfjes veel langer bij hun moeder te laten. Dat lijkt zo veel beter voor moeder en kind! Volgens de voorstanders is een periode van drie maanden ideaal. Dan hebben koe en kalf alle tijd om samen op te trekken. De kalfjes zouden daardoor sterker worden, minder vaak ziek worden en in het algemeen een beter leven hebben.

De kans op vertrapping of ziekte is levensgroot in de stal bij de grote koeien

Kalf bij de koe: meer risico’s

Dat klinkt heel mooi, maar in de praktijk pakt dat heel anders uit. Een kalfje dat bij zijn moeder blijft, kan weliswaar prima uit de voeten in een grote grasweide. Maar zelfs de groenste biologische boer houdt zijn koeien bij slecht weer (als het gras vertrapt dreigt te worden) op stal. En daar staat het dan in een grote groep volwassen koeien, die lang niet allemaal even voorzichtig zijn voor zo’n kleintje. De kans op lichamelijk letsel of overlijden is reëel.

De praktijk: de geboorte

Het kalfje wordt geboren in een grote, schone ruimte in de stal, waar lekker veel stro op de grond ligt. De moederkoe likt haar kalfje schoon en als het kalfje droog is, gaat het naar een eigen kleine box, waar hij of zij 48 uur lang de melk van de moeder krijgt. Die melk noem je biest.

Kalf apart: minder kans op ziekte

Dat doen melkveehouders om te voorkomen dat de kalfjes ziek worden. Kalfjes hebben na de geboorte een lage weerstand en zijn gevoelig voor besmetting met ziektekiemen, die bijvoorbeeld in de mest kunnen zitten. Daarom zet de melkveehouder het kalfje direct na de geboorte apart in een schone ruimte, waar de kans op besmetting veel lager is. De melkveehouder zelf zorgt ervoor dat het kalfje genoeg biest binnenkrijgt. Doordat het kalfje apart staat kan dat ook goed worden bijgehouden.

Goede start: cruciaal voor gezondheid

Een goede start is cruciaal voor de gezondheid van een kalfje. Daarom willen melkveehouders er zeker van zijn dat kalfjes genoeg biest binnenkrijgen. Deze eerste melk is belangrijk voor een gezonde ontwikkeling van het kalf, omdat het bijdraagt aan de opbouw van de weerstand. De darmen van een pasgeboren kalf nemen de afweerstoffen uit biest vooral op in de eerste 24 uur na de geboorte.

Daarna: melk of poedermelk voor kalfjes

De dagen na de geboorte krijgen de kalfjes gewone melk of poedermelk. De belangrijkste reden dat melkveehouders voor poedermelk kiezen, is dat het wat betreft samenstelling gelijk is aan gewone melk en gegarandeerd vrij is van bacteriën.

Het eerste onderkomen: kalveriglo

Het kalfje komt eerst apart in een zogenoemde kalverbox of een iglo te staan. Een kalveriglo is een klein onderkomen waardoor het kalfje schoon, droog en beschut staat. Meestal staan de kalfjes in hun iglo’s naast elkaar zodat ze elkaar kunnen zien en aanraken. Als het kalfje in een iglo staat, kan de melkveehouder het kalf goed in de gaten houden en de juiste zorg geven.

Gezond opgroeien

Daarna groeit het kalfje een tijd lang apart op met zijn leeftijdsgenoten. De reden daarvoor is simpel: kalfjes groeien op die manier op tot gezonde melkkoeien, die vanaf hun tweede levensjaar ook een eigen kalfje krijgen en dan melk kunnen gaan geven. Voor een boer zijn gezonde en gelukkige kalfjes dus een enorm belangrijke investering in de toekomst van hun bedrijf. Ze zouden wel gek zijn om die slecht te behandelen.

Voor een boer zijn gezonde kalfjes de belangrijkste investering in de toekomst van hun bedrijf

Hoe zit het met de stress bij de moeder?

Binnen een paar uur weg bij de moeder? Kan dat echt niet langer? Een tussenweg tussen heel snel weg of de volle drie maanden met alle risico’s van dien, is moeilijk te vinden. Hoe langer je een kalfje bij de koe laat, hoe zwaarder het afscheid wordt. Dat snelle afscheid klinkt wellicht hard, maar het levert de koe en het kalfje wel het minste stress op. Dat is niet een ijskoud fabeltje wat boeren hebben verzonnen. Dat blijkt uit ervaring en wetenschappelijk onderzoek. De stress bij moeder en kalf is het laagst als de twee binnen een paar uur na de geboorte al uit elkaar worden gehaald.

Neem een kijkje

Wil jij weten hoe het er echt aan toe gaan op een boerderij met koeien en kalfjes en wil je meer weten over het leven van kalfjes? Ga dan eens een keer langs bij een boerderij in de buurt. Zeker in het voorjaar zijn er vaak open boerderijdagen, waarop een uitgebreid goed mogelijk is.


Comments

  1. Dag boeren,
    Goede uitleg over de verzorging van jullie kalfjes!
    Respect voor jullie werk,ga zo door.
    Groet,
    Ine Ruth Thys-Rook

  2. Tegen vertrapping binnen een grotere groep koeien en kans op ziekten te verkleinen. Er is een goede uitleg bij vereist van waarom het zo is dat ze het kalf van de koe scheiden. Bij olifanten die je niet dat de kudde het olifantenjong vertrapt en daar wordt het olifantenjong in de kudde opgenomen. Ik dacht dat er ook wel koeien waren die kalveren als hun eigen jong opnamen maar het blijkt dus beter van niet.

  3. Pingback: Eem wat misleidende memes en valse voorstellingen over stikstof en CO2 ontkrachten en duiden

Laat een reactie achter

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *