Is kaas gezond of ongezond?

Wij Nederlanders zijn gek op kaas. Gemiddeld eten we per persoon 17 kilo (!) kaas per jaar. Dat is een hele berg. Maar is dat wel zo goed voor ons? Is kaas gezond of ongezond?

kaas gezond of ongezond

Nederland kaasland

Nederland is van oudsher een echt kaasland. Denk je aan Holland, dan denk je aan molens, klompen, tulpen en kaas. Maar wat betreft die kaas zijn we niet echt uniek. Vrijwel elke cultuur ontdekte heel lang geleden al dat je melk lang kunt bewaren door er kaas van te maken.

Van nature lekker

Zo hebben we nu een heel scala aan kaassoorten. Van Feta tot Mozzarella en van Cheddar tot Gouda. En ook al zijn ze allemaal weer anders, ze worden allemaal op ongeveer dezelfde manier gemaakt en ze hebben allemaal in grote lijnen hetzelfde smaakprofiel. Ze zijn beetje zout en een beetje vet. En die smaakcombinatie herkent je lichaam als voedzaam, als iets waardoor je kans op overleving in de wildernis toeneemt. Vandaar dat we vrijwel allemaal als het ware voorgeprogrammeerd zijn om kaas lekker te vinden.

Veel en vaak

Daarom eten we het ook veel en vaak. Niet alleen op de boterham of in een tosti, maar ook als krokant laagje op een ovengerecht, over pasta en van een kaasplankje bij een lekker glas wijn. En ook op onze pizza. Maar let op: bij diepvriespizza heb je soms te maken met analoogkaas en dat is eigenlijk geen echte kaas.

Is het goed voor je?

Maar is al die kaas ook goed voor je? De meningen zijn verdeeld als je op zoek gaat naar het antwoord. Volgens de een zit het boordevol waardevolle voedingsstoffen en past het prima in een gezond voedingspatroon. Volgens de ander zit er in kaas veel te veel verzadigd vet en een berg zout en draagt het eten van kaas bij aan een verhoogde kans op hart- en vaatziekten en andere chronische aandoeningen.

Is kaas gezond of ongezond?

Hoe zit het echt? Is kaas gezond of ongezond? Zoals met vrijwel alles is het antwoord genuanceerd. Er zitten waardevolle voedingsstoffen in kaas. Kaas is rijk aan vitamine A, vitamine B12 en mineralen als calcium, fosfor, magnesium en zink. Het is bovendien een bron van vitamine B2 en selenium. Daarnaast zitten er hoogwaardige eiwitten (ook wel proteïne of aminozuren) in kaas, die je lichaam gebruikt als bouwstof. Het is dus in elk geval een goede bron van voedingstoffen. 

Belangrijk in Nederlandse voeding

In Nederland levert kaas samen met melk en andere zuivelproducten gemiddeld zo’n 60% van de dagelijkse inname van calcium en 40% van die van vitamine B12. Zuivel is daardoor belangrijk voor een gezonde voeding in Nederland. Het is trouwens ook één van de weinige zuivelproducten waar geen lactose (melksuiker) in zit. Daarom is Nederlandse harde kaas ook heel geschikt voor mensen met lactose-intolerantie.

Zout in kaas

Maar kaas heeft ook minder goede kanten. En dat is het zout in kaas. Kaasmakers voegen dat zout niet alleen toe voor de smaak, maar omdat je zonder zout geen kaas kunt maken. Zout maakt de kaas stevig en vormt de korst rond de kaas, waardoor hij houdbaar wordt.

Flinke zoutverlaging

Maar omdat het natrium in zout de kans op een hoge bloeddruk verhoogt, hebben de kaasmakers in de afgelopen tien jaar flink hun best gedaan om de zoutpercentages in kaas naar beneden te brengen. Ze hebben daarom het productieproces flink aangepast. Met succes! Tegenwoordig zit er gemiddeld 22% minder natrium in kaas dan 10 jaar geleden.  

Verzadigd vet?

De tweede reden dat kaas niet altijd als gezond wordt aangemerkt is het vet in kaas. De vetgehaltes per kaas verschillen nogal, maar in elke kaas zit wel voornamelijk (ongeveer 60%) verzadigd vet. Tot een paar jaar geleden waren de experts ervan overtuigd dat verzadigd vet in kaas niet goed voor je was. Het zou de kans op hart- en vaatziekten verhogen. Maar in het geval van kaas is dit niet zo. Dat blijkt uit meerdere wetenschappelijke onderzoeken.

Vet in kaas niet ongezond?

Hoe kan verzadigd vet wel slecht zijn, maar verzadigd vet in kaas niet? Dat komt waarschijnlijk omdat alle bestanddelen in kaas samen anders door je lichaam worden verwerkt dan als je al die voedingstoffen apart zou opeten. Wetenschappers weten dit nog niet helemaal zeker, maar hebben wel aanwijzingen dat het zo werkt. Dus: het verzadigde vet in kaas zit vast aan stukjes eiwit en verschillende soorten mineralen en vitamines. Je lichaam reageert anders op die combinatie van stofjes dan op losse stukjes van precies dezelfde stofjes.

Kaas in schijf van vijf

Die wetenschappelijke conclusie is ook de basis van het voedingsadvies over kaas in de Schijf van Vijf van het Voedingscentrum. Op basis van de onderzoeken is er niets mis met het verzadigd vet in kaas, maar omdat er relatief veel vet in die volvette kaas zitten, is het officiële advies om te kiezen voor kazen met minder vet. Denk dan aan bijvoorbeeld 30+ kaas, mozzarella of hüttenkäse met minder dan 2 gram zout per 100 gram.

Hoeveel vet in kaas?

Er is veel onduidelijkheid over het vetgehalte van kaas. Zo zit er in 30+ kaas niet 30% vet (zoals de naam eigenlijk wel doet vermoeden), maar in werkelijkheid gemiddeld slechts 16%. Hoe dat kan? Kaasmakers rekenen met de vetgehaltes in de “droge stof” van kaas. Dus hoeveel vet er in de kaas zit als je alle vocht eruit zou halen. Zo blijft het vetgehalte stabiel als de kaas ouder en droger wordt. In de onderstaande tabel zie je het vetpercentage van de verschillende Hollandse kaassoorten.

Vetgehaltes in kaas

Roomkaas 60+ Vetgehalte 36%
Volvette kaas 48+ Vetgehalte 28%
Minder vette kaas 45+ Vetgehalte 26%
Minder vette kaas 40+ Vetgehalte 23%
Vetarme kaas 35+ Vetgehalte 19%
Vetarme kaas 30+ Vetgehalte 16%
Magere kaas 20+ Vetgehalte 11%

Comments

  1. Geachte,
    Gisteravond (29-05)op Canvas een reportage geien o.a. over Bulgaarse yoghurt.
    Hierin is het calciumpercentage hoog en uitermate geschikt voor ouderen en nierpatiënten doordat de Vit D opname in het lichaam slechter wordt.
    Calcium geeft sterke botten.
    Dat vind ik niet terug in de omschrijving van de yoghurtsoorten

  2. Indien je rauwe melk fermenteerd
    is deze toch wel veilig?
    Wordt ook als zodanig verkocht
    in fles in natuurkennis.

  3. Gelukkig voor deze individuen, het proces van het filteren van skyr verwijdert ongeveer 90% van haar gehalte aan lactose, mensen met een lactose-intolerantie kan matige hoeveelheden skyr tolereren.

  4. Pingback:

Laat een reactie achter

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *