Hoeveel liter melk geeft een koe per dag?

305 dagen per jaar

Maar wacht even… 8900 liter per jaar gedeeld door 365 dagen, dat is toch ruim 24 liter per dag? Klopt! Maar koeien geven geen 365 dagen per jaar melk, maar 305 dagen. Dus: hoeveel liter melk geeft een koe per dag? Ongeveer 29 liter per dag! Boeren en zuivelbedrijven rekenen trouwens zelf niet in liters, maar in kilo’s melk. En omdat 1 liter melk gemiddeld 1.032 kilo weegt is het jaarcijfer in kilo’s hoger: 9200 kilo melk.

Elk jaar een kalf om melk te blijven geven

Koeien zijn zoogdieren. Net als mensen. En ze geven pas melk als ze een kalfje hebben gehad. Dat kan pas vanaf het tweede levensjaar van een koe. Op dat moment wordt een Nederlandse melkkoe voor het eerst drachtig gemaakt. Na de geboorte van het kalfje geeft een koe tien maanden lang melk: 305 dagen dus.

‘Droogzetten’: pauze van 60 dagen per jaar

Daarna worden koeien ‘drooggezet’. Dat betekent dat ze 60 dagen lang niet meer worden gemolken en daardoor stopt de melkproductie tijdelijk. Vervolgens krijgt de koe opnieuw een kalfje. Drie maanden later wordt een melkkoe meestal weer zwanger gemaakt. Net als bij mensen duurt die zwangerschap negen maanden.

Eerste melk: biest

De eerste melk van de moederkoe na de geboorte van het kalfje heet biest (ook wel colostrum of voormelk). Deze melk zit propvol bouwstoffen zorgt ervoor dat kalfjes een goede start van het leven hebben.

2 of 3x per dag melken

Na een paar dagen wordt de melk van de moederkoe anders van samenstelling en is het geschikt voor menselijke consumptie. Vanaf dat moment worden koeien twee tot drie keer per dag gemolken.

Hoe werkt een uier?

De melk wordt gevormd in de zogenoemde melkblaasjes van de uier. Hierin zitten cellen die de bestanddelen voor de melk uit het bloed halen. Om 1 liter melk te maken moet er 300 tot 400 liter bloed door de uier stromen. De melk hoopt zich op in de melkklieren en wanneer de druk te groot wordt, lopen de druppeltjes via melkkanaaltjes de melkboezem in. Alleen als er op een bepaalde manier op de tepels wordt gedrukt, komt er melk uit.

Steeds vaker gemolken door melkrobot

Vroeger ging dat melken met de hand. Tegenwoordig worden koeien door een melkmachine of een melkrobot gemolken.

Alles gaat in de gekoelde melktank

Al die melk belandt in de melktank op de boerderij en wordt daar gekoeld tot het moment dat het wordt opgehaald door een melkwagen, die het naar de melkfabriek brengt. En hier worden er dan allerlei verschillende zuivelproducten van gemaakt. Van yoghurt tot puddingtoetjes en van roomboter tot wheypoeder voor sporters.

Veel meer melk dan vroeger

Tegenwoordig geven melkkoeien in Nederland veel meer melk dan vroeger. In 1910 gaf een gemiddelde melkkoe 2500 liter melk per jaar. Nu is dat meer dan drie keer zoveel? Hoe dat kan? Dat komt door verbeterde huisvesting van de koeien, nieuwe veevoedingstechnieken en een doelmatiger aanfok. Dat betekent dat koeien doelgericht worden gefokt om melk te produceren. Met andere woorden: de moderne koe is gemaakt om melk te geven.