Graskaas: blije koeien, unieke smaak

Wat is graskaas?

Graskaas wordt gemaakt van melk van koeien die na de winterperiode weer vers lentegras eten. Deze melk, rijk aan onverzadigde vetzuren en caroteen, zorgt voor een kaas met een zachte, romige textuur en een milde, frisse smaak. Meestal wordt de melk pas enkele dagen na de eerste weidegang gebruikt, zodat resten wintervoer verdwenen zijn en de melk optimaal van samenstelling is.

De koeiendans: start van het graskaasseizoen

Het seizoen begint met een vrolijk schouwspel: de koeiendans. Zodra de staldeuren opengaan, huppelen de koeien enthousiast de wei in. Dit moment markeert het begin van het graskaasseizoen en symboliseert de natuurlijke oorsprong van dit product.

Wanneer is graskaas verkrijgbaar?

Graskaas is beperkt verkrijgbaar, doorgaans van eind mei tot in juni. De precieze timing hangt af van het weer: hoe eerder het gras groeit, hoe eerder de kaas geproduceerd kan worden. De piek ligt in de vroege zomer. Daarna verandert de grasstructuur, waardoor de melk – en dus de kaas – andere eigenschappen krijgt. Graskaas die veel later in het jaar verkocht wordt, is vaak commercieel zo genoemd, maar mist mogelijk de unieke kenmerken van de eerste lentemelk.

Meikaas, graskaas, septemberkaas

• Meikaas: een jong gerijpte variant van graskaas, vaak al in mei verkrijgbaar.
• Septemberkaas: gemaakt van herfstgras; romig, maar minder uitgesproken dan graskaas van lentegras.

Waarom smaakt graskaas anders?

Graskaas dankt zijn specifieke smaak en textuur aan de samenstelling van de melk:

• Smaak: mild, romig, soms met een licht zoetige of grassige ondertoon.
• Textuur: zacht en smeuïg, bijna smeltend in de mond.
• Kleur: geler dan gewone jonge kaas, door het natuurlijke caroteen in het verse gras.

In tegenstelling tot hooikaas, gemaakt van wintervoer, bevat graskaas meer gezonde vetten zoals omega-3 en CLA, en ook vitamine A (uit caroteen). Dat maakt het niet alleen lekker, maar mogelijk ook iets voedzamer.

Hoe wordt graskaas gemaakt?

Graskaas wordt meestal gepasteuriseerd geproduceerd, met toevoeging van stremsel en zuursel. Na het stremmen, snijden en persen rijpt de kaas minimaal 28 dagen. Deze rijping zorgt voor de kenmerkende smaak en textuur.

Een bijzondere variant is Boeren Graskaas, die op de boerderij zelf gemaakt wordt van rauwe melk. Dit levert vaak een complexere smaak op, en valt onder strengere regels zoals het Europese GTS-keurmerk voor Boerenkaas.

Gezondheid en voedingswaarde

Graskaas is niet vetter dan andere jonge kazen, ondanks zijn romige mondgevoel. Wel bevat de melk van grazende koeien doorgaans meer gezonde vetzuren. Ook het hogere gehalte aan caroteen draagt bij aan de inname van vitamine A. Hoewel graskaas geen superfood is, past het goed binnen een gezond voedingspatroon.

Zo herken je échte graskaas

Let op de volgende dingen als je échte graskaas wilt proeven:

• Seizoen: verkrijgbaar vanaf eind mei tot begin juli.
• Rijping: minimaal 4 weken.
• Herkomst: vraag je kaasboer naar de productiedatum en melkbron.
• Sticker: een groene sticker duidt soms op graskaas, maar is geen officieel keurmerk.
• Boeren Graskaas: herkenbaar aan het GTS-keurmerk of ‘Echte Boerderijzuivel’-label.

Serveertips & recepten

De smaak van graskaas komt het best tot zijn recht in eenvoudige bereidingen:

• Op brood: puur of met mosterd.
• Op de borrelplank: in blokjes met noten of druiven.
• In de keuken: perfect in salades, hartige taarten, quiches of romige soepen.
• Tosti’s: door zijn smeltkwaliteit ideaal voor een luxe variant.

Wijn- en bieradvies

Combineer graskaas met een frisse witte wijn (zoals Sauvignon Blanc of Vino Verde) of licht bier zoals witbier of saison. Ook mousserende ciders of appelsap passen goed bij de milde smaak.

Graskaas als cultureel symbool

Graskaas is diep verweven met de Nederlandse eetcultuur. Elk jaar vindt in Woerden de Nationale Graskaasdag plaats – een feestelijke markt met kaasproeverijen, een veiling van een reuzenkaas en ouderwetse paardentrams. Het evenement benadrukt de traditie en het seizoensgebonden karakter van graskaas.

Wanneer is graskaas verkrijgbaar?

Van eind mei tot eind juni, afhankelijk van het weer.

Hoe smaakt graskaas?

Mild, romig en fris. Zachter en voller dan gewone jonge kaas.

Is graskaas gezonder?

Graskaas bevat vaak meer omega-3 vetzuren en vitamine A door het verse gras. Net als andere kaas past het door de hoge voedingswaarde in een gezond voedingspatroon.

Hoe herken ik echte graskaas?

Let op seizoen, rijpingstijd (min. 28 dagen), en vraag naar herkomst. Boeren Graskaas heeft vaak een keurmerk.

Wat is het verschil met hooikaas?

Hooikaas is van wintermelk; graskaas van lentemelk. Daardoor smaakt graskaas romiger en frisser.