De week zonder vlees is sinds 2022 de week zonder vlees én zuivel. Het is een initiatief om mensen bewust te maken van de positieve impact van een meer plantaardig voedselpatroon op het klimaat en het milieu. Klinkt goed, maar klopt het dat zuivel zoveel meer belastend is dan de alternatieven? Het antwoord is verrassend genoeg ‘nee’.
Een week zonder zuivel, helpt dat echt?
Wat is de week zonder vlees?
De week zonder vlees en zuivel is een initiatief van Isabel Boerdam, online ook wel bekend als de Hippe Vegetariër. In 2018 was de eerste en sindsdien is de campagne een jaarlijks terugkerend initiatief van haar bedrijf. Het is de bedoeling om mensen te stimuleren een week geen vlees te eten, om ze er achter te laten komen dat een flexitarisch voedingspatroon ook lekker en gevarieerd kan zijn.
De voordelen van minder vlees
Door minder vlees te eten, draag je volgens de organisatie vooral bij aan oplossingen voor het klimaatprobleem en aan het terugdringen van waterschaarste. Dieren die we opeten zorgen tijdens hun leven immers voor flink wat CO-uitstoot en er is ook veel zoet water nodig om ze te laten drinken én om veevoer te verbouwen.
En een week zonder zuivel?
Sinds 2022 is de week zonder vlees de week zonder vlees en zuivel geworden. Dat lijkt een logische stap, want zuivel is immers ook een dierlijk product. En veel mensen hebben de indruk dat plantaardig altijd beter is. Maar is dat ook zo als we het hebben over melk, yoghurt en andere zuivelproducten?
Minder eten zorgt altijd voor minder uitstoot
De website van de week zonder vlees en zuivel laat vooral zien hoeveel je bespaart als je vlees en zuivel een week laat staan. Maar die vergelijking is niet helemaal eerlijk. En wel hierom: bij de productie van voedsel komt nu eenmaal CO2 vrij en er is ook altijd water bij nodig. Door iets te schrappen uit de voedingspatroon, is die impact dus altijd lager.
Alleen minder uitstoot als je geen alternatieven tot je neemt
Door geen vlees en zuivel te eten, verlaag je dus je klimaat- en watervoetafdruk. Maar dat doe je alleen maar als je daarvoor niets anders in de plaats eet. En dat is natuurlijk onmogelijk.
Maar je hebt wel alternatieven nodig voor de voedingstoffen
Want als je geen vlees en zuivel eet en die niet vervangt met goede alternatieven, dan kom je in de problemen. Je hebt immers een volwaardig voedingspatroon nodig met voldoende bouwstoffen, vitamines en mineralen om gezond te blijven. Daarom eten vegetariërs en vegans ook een gebalanceerd dieet met daarin bijvoorbeeld noten, bonen en andere bronnen van plantaardige eiwitten. Vaak nemen ze daarbij ook nog een supplement van vitamine B12. Die zit namelijk van nature alleen in dierlijke producten.
De alternatieven van zuivel zijn helemaal niet zoveel beter, helaas
Als je zuivel helemaal uit je voedingspatroon haalt en gaat voor alternatieven, dan verminder je daarmee de klimaatimpact vrijwel niet. Dat blijkt uit onderzoek uit 2017. Met berekeningen in het door Blonk Consultants ontwikkelde rekenmodel Optimeal® blijkt dat als je zuivel uit het voedingspatroon weghaalt, je minimaal 300 gram extra groente, 100 gram extra peulvruchten en 4 keer meer vis moet eten. De som van de klimaatimpact van deze voedingsmiddelen is nagenoeg gelijk aan de klimaatimpact van zuivel.
Zuivel staat niet voor niets in de schijf van vijf
Zuivel staat bovendien niet voor niets in de Schijf van vijf van het Voedingscentrum. Het is een belangrijke bron van alle negen essentiële aminozuren (leucine, isoleucine, valine, threonine, methionine, histidine, fenylalanine, lysine en tryptofaan), het is een belangrijke bron van vitamine B12 en daarnaast is bewezen dat het dagelijks gebruik van voldoende melk, yoghurt en andere zuivelproducten het risico op diabetes type 2 en colorectale kanker verlaagt.
