Deze wetten en regels zorgen voor gezonde koeien

Dierenwelzijn is in Nederland wettelijk geregeld

Alle dieren in Nederland zijn wettelijk beschermd door de Wet Dieren. Van je cavia tot een olifant in de dierentuin, iedereen die dieren verzorgd moet zich aan de regels in deze wet houden. Voor productiedieren, zoals melkkoeien, gelden daarnaast allerlei extra strengere regels en wetten.

We zetten alle regels op een rij, van algemeen naar specifiek.

Algemene regels huisvesting en verzorging

Voor de leefruimte en verzorging van alle dieren gelden basisregels, die natuurlijk ook voor koeien gelden. Dit betekent bijvoorbeeld dat ze genoeg ruimte hebben om te bewegen en dat ze hun natuurlijke gedrag kunnen vertonen. En dat er iemand met verstand van dieren op ze let en voor ze zorgt. Ook krijgen de koeien natuurlijk voldoende verse lucht en zuurstof, en worden zieke en gewonde dieren direct verzorgd.

Extra regels voor bedrijfsmatig gehouden dieren

Voor bedrijfsmatig gehouden huisdieren gelden extra regels. Die hebben vooral te maken met extra, aparte ruimtes voor zieke dieren.

Nog meer regels voor productiedieren

Voor productiedieren zoals koeien, kippen en varkens gelden nog extra regels. Zo moet er altijd iemand met verstand van dieren op ze letten en voor ze zorgen. Ook krijgen de koeien natuurlijk voldoende verse lucht en zuurstof, en worden zieke en gewonde dieren direct verzorgd.

Regels over voedsel

Op het gebied van eten en drinken voor koeien moeten boeren zich aan strikte regels houden. Allereerst krijgen de dieren natuurlijk voldoende en gezond voer en water. Het voeren gebeurt met tussenpozen die passen bij het natuurlijke gedrag van de koeien, en ze mogen hierbij geen pijn ervaren. Daarnaast zijn de voeder- en drinkinstallaties zo gemaakt en geplaatst, dat het voedsel schoon blijft, en dat alle dieren genoeg ruimte hebben om ontspannen van hun maaltje te genieten.

Regels voor stallen en verblijfsruimtes

Koeien mogen niet zomaar overal verblijven. Zo mogen de ruimtes waar de dieren zich bevinden geen scherpe randen of punten bevatten en moeten de ruimtes makkelijk schoon gehouden kunnen worden. Ook aan het dag- en nachtritme van de koeien wordt gedacht: de lichten in de stal sluiten aan bij de behoeftes van de dieren.

Speciale regels voor kalveren

Voor kalfjes zijn er speciale aanvullende regels. Na de geboorte krijgen pasgeboren kalveren zo snel mogelijk biest te drinken. Dat is melk die de koe direct na de bevalling produceert. Daarna worden de dieren de eerste paar weken meestal apart gehouden, in zogenoemde eenlingboxen. Dit gebeurt omdat het kalf dan niet plat kan worden getrapt door de andere dieren. Ook is zo de kans op besmettingsziekten kleiner.

In de stal moet voor kalfjes voldoende natuurlijk licht aanwezig zijn. Ook moeten de stallen aan minimale oppervlakten voldoen, zodat de kalfjes zonder problemen kunnen liggen, rusten opstaan en zichzelf likken.

Wat gebeurt er met zieke dieren?

Koeien worden, net als mensen, soms ziek. Boeren moeten zieke en gewonde dieren direct verzorgen. Als de situatie er om vraagt, moeten ze kunnen worden afgezonderd in een geschikte ruimte, met droog strooisel. Wanneer de boer hulp nodig heeft met de verzorging van een zieke koe, kan de dierenarts te hulp schieten.

Regels over medicijngebruik bij koeien

Soms krijgt een zieke koe medicijnen zoals antibiotica toegediend. De regels voor het gebruik van antibiotica zijn erg streng en het medicijn wordt steeds minder gebruikt. Het medicijn heeft een zogenaamde ‘UDD-status’, en kan daardoor uitsluitend door de dierenarts worden toegediend.

KoeKompas en Koemonitor

Daarnaast werken veel melkveehouders met het KoeKompas. Dit geeft melkveehouder en dierenartsen inzicht in de diergezondheid en het dierenwelzijn op het bedrijf. Het is een managementsysteem dat laat zien wat er goed gaat, wat er beter kan en waar de risico’s zitten. De melkveehouder en dierenarts stellen het KoeKompas elk jaar samen op.

Onderdeel van KoeMonitor

KoeKompas maakt onderdeel uit van de KoeMonitor, een systematiek waarmee zuivelproducenten kunnen aantonen dat de melk geproduceerd is volgens Europese en nationale wettelijke eisen. Daarnaast houdt het systeem rekening met bovenwettelijke eisen van zuivelondernemingen, bijvoorbeeld voor keurmerken. Koemonitor is in beheer van ZuivelNL, de ketenorganisatie van de Nederlandse zuivelsector.

Onderdeel van Bedrijfsgezondheidsplan

Het koekompas kan worden gebruikt om aan de wettelijke eisen te voldoen. Bijvoorbeeld als onderbouwing van het wettelijk verplichte Bedrijfsgezondheidsplan, dat samen met een vee-arts wordt opgesteld om de diergezondheid het het dierenwelzijn van de koeien in een melkveehouderij te waarborgen.