Als mens krijg je in je leven meerdere leeftijdslabels opgeplakt. Eerst ben je baby, dan dreumes, peuter, kleuter en later puber, adolescent en volwassene. Bij koeien is dat niet anders. Ze beginnen als kalf, en groeien dan op tot pink, vaars en volwassen koe. Vaarzen zitten tussen pinken en volwassen koeien in, en zijn dus eigenlijk jongvolwassen.
De vaars: geen kalf meer, maar ook nog niet volwassen
Wat is een vaars?
Een vaars is een jonge koe, die al wel voor het eerst drachtig is, of is geweest. Pas als het dier haar tweede kalf geworpen heeft, noemen we haar een koe. Het is dan ook niet gek dat een vaars ook wel ‘eerstekalfskoe’ genoemd wordt. Het dier is net wat ouder dan een pink. Waar een pink ongeveer een jaar oud is, zijn vaarzen zo’n 1,5 tot 2 jaar oud.
Wat is het verschil tussen een vaars en een volwassen koe?
Een vaars is al bijna net zo hoog als een volwassen koe. Het dier groeit hoogstens nog enkele centimeters. Qua gewicht moet het dier nog wel een sprong maken: gemiddeld heeft een het jonge dier 80% van het gewicht van een volwassen koe (bron: ABZ). Vaarzen zijn vaak snel drachtig, en na een kalf kunnen ze sneller opnieuw drachtig worden dan de gemiddelde koe.
Stage lopen
De grote sprong van de jongvolwassen koe naar volwassen koe heeft echter veel meer te maken met veranderingen aan de binnenkant. Door het krijgen van een kalf verandert de hormoonhuishouding en komen er veel nieuwe dingen op het dier af. Om haar goed aan haar nieuwe situatie te laten wennen, wordt het dier een paar maanden voor het afkalven vast een tijdje in de stal bij de melkkoeien geplaatst. Ze kan dan vast kennis maken met het leven tussen haar nieuwe buren, waardoor de vaars minder stress ervaart als ze daadwerkelijk moet verhuizen. Een soort stage lopen dus.
Afkalfruimte
Vlak voor de bevalling wordt de vaars in een speciale afkalfruimte geplaatst, zodat ze zich rustig kan voorbereiden. Het is wel belangrijk dat het dier haar stalgenoten kan blijven zien. Koeien zijn kuddedieren, en afzondering levert de dieren stress op.
Waar komt het woord ‘vaars’ vandaan?
Volgens Onze Taal komt het woord van het Middelnederlandse woord verse/veerse, wat ‘jonge koe’ betekent. Het woord staat in verband met het Griekse poris, dat ‘jonge koe’ betekent, en het Latijnse parere: ‘voortbrengen’, of ‘ter wereld brengen’.
