Je staat er waarschijnlijk nooit bij stil, maar achter het melkpak in je koelkast schuilt een fascinerende historie. Historicus Mark Kurlansky dook in de geschiedenis van melk. Zijn nieuwste boek laat zien dat melk een van de meest bijzondere en bediscussieerde voedingsmiddelen is van de mensheid. Mét recepten.
Een duik in de geschiedenis van melk
Geschiedenis van melk?
Sinds mensen dieren houden, produceren we melkproducten. Kurlansky – die eerder bestsellers schreef over kabeljauw en zout – neemt ons mee in deze geschiedenis van melk. Zijn boek heet Milk!: A 10,000-Year Food Fracas. Dat laatstgenoemde woord – Fracas – betekent overigens zoiets als een ‘twist’. De schrijver laat dan ook zien dat melk een van de meest besproken voedingsmiddelen van de menselijke geschiedenis is.
Een spetter moedermelk
Volgens de Griekse scheppingsmythe zijn wij mensen eigenlijk zoveel als gemorste melk. Een spetter van de moedermelk van godin Hera vormde de basis van onze melkweg, dé Melkweg. Maar hoewel moedermelk mogelijk de essentie van voeding is, is het de melk van andere zoogdieren die mensen hebben gekweekt sinds we een slordige 10.000 jaar geleden dieren zijn gaan houden.
Kefir, kaas en yoghurt
In het boek lezen we onder meer dat melk vroeger vooral op boerderijen werd gedronken, omdat het snel bedierf. Men maakte er onder meer kefir, kaas en yoghurt van. Pas toen pasteurisatie en koelkasten opkwamen, ontwikkelde melk zijn huidige populariteit. En daarmee kwamen ook de discussies over het dierenwelzijn en gezondheid op gang. Zo was melk het eerste voedingsmiddel dat in een laboratorium werd getest. En het is het meest door wetten en regels gereguleerde voedingsmiddel.
Meer dan koeienmelk
Kurlansky laat ons bovendien zien dat er veel meer soorten en bereidingswijzen zijn van melk dan wij kennen. Van jak-yoghurt in Tibet tot ijs van kamelenmelk in Dubai. Met vaak veel sterkere smaken dan onze koeienmelk. Het traceren van de rijke en uiteenlopende geschiedenis van de vloeistof – van de oudheid tot het heden – is razend interessant. Kurlansky beschrijft die reis smakelijk en zet de nieuwsgierige en cruciale rol van melk in culturele evolutie, religie, voeding, politiek en economie vol in de schijnwerpers. Het boek bevat daarnaast interessante en smakelijke recepten.
Milk!: A 10,000-Year Food Fracas is nu nog alleen in het Engels verkrijgbaar, maar wellicht binnenkort ook in het Nederlands.
